poprzednia strona

---

III. POJĘCIE DROGI I JEJ ELEMENTY. RODZAJE DRÓG

1. Określenie drogi

Drogą nazywa się wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdujących się w obrębie tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt.

Podstawowe elementy drogi przedstawia rys. 1.

2. Elementy drogi, jej odcinki wyodrębnione i ich przeznaczenie

1. Jezdnia - część drogi przeznaczona do ruchu pojazdów; określenie to nie dotyczy torowisk wydzielonych z jezdni.

2. Pas ruchu - każdy z podłużnych pasów jezdni wystarczający do ruchu jednego rzędu pojazdów wielośladowych, oznaczony(np. odpowiednimi liniami na jezdni) lub nie oznaczony znakami drogowymi.

3. Pobocze - część drogi przyległa do jezdni, która może być przeznaczona do ruchu pieszych lub niektórych pojazdów, postoju pojazdów, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt.

4. Chodnik - część drogi przeznaczona do ruchu pieszych.

5. Wysepki (wybudowane lub wymalowane), które dzielą się na:

• wysepki bezpieczeństwa, ułatwiające pieszym przejście przez jezdnię,

• wysepki tramwajowe, jako przystanki tramwajowe,

• wysepki regulacyjne, przeznaczone do nadawania ruchowi pojazdów określonego ruchu.

Poza tym na drodze mogą występować lub przez drogę przebiegać:

• torowiska tramwajowe, wbudowane w jezdnię (biegnące najczęściej wzdłuż osi jezdni),

• przejścia dla pieszych i przejazdy dla rowerzystów, oznaczone odpowiednimi znakami drogowymi.

3. Rodzaje dróg

1. Podział dróg ze względu na przeznaczenie:

• drogi ogólnodostępne,

• drogi ekspresowe, przeznaczone tylko do ruchu pojazdów samochodowych, jako drogi dwu- lub jednojezdniowe, na których skrzyżowania występują wyjątkowo,

• autostrady, przeznaczone również tylko dla pojazdów samochodowych, które jednak na równej, poziomej jezdni mogą rozwinąć prędkość co najmniej 40 km/h, w tym również w razie ciągnięcia przyczep. Autostrady są zawsze dwujezdniowe z pasami awaryjnymi i nie wstępuje na nich ruch poprzeczny (są tylko wyjazdy z autostrady),

• drogi dla rowerów.

Drogi ekspresowe, autostrady i drogi dla rowerów oznaczone są odpowiednimi znakami drogowymi.

2. Podział dróg ze względu na rodzaj nawierzchni i ich długość:

• drogi twarde, które posiadają jezdnię o nawierzchni bitumicznej, betonowej, kostkowej klinkierowej, brukowcowej oraz z płyt betonowych lub kamienno-betonowych, jeżeli długość nawierzchni utwardzonej przekracza 20 m,

• drogi gruntowe tj. drogi o innej nawierzchni niż twarde oraz twarde o długości do 20 m.

2. Podział dróg ze względu na kierunek ruchu:

• drogi jednokierunkowe,

• drogi dwukierunkowe.

Można również odróżnić drogi jedno- i dwujezdniowe (w zależności czy jest pas rozdzielający jezdnię) oraz jedno- i wielopasowe. Na rys.1 przedstawiono drogę jednojezdniową dwukierunkową o dwóch pasach ruchu dla każdego kierunku.

4. Skrzyżowania dróg

1. Określenie skrzyżowania.

Skrzyżowanie to przecięcie w jednym poziomie dróg twardych mających jezdnię, ich połączenie lub rozwidlenie, łącznie z powierzchniami utworzonymi przez takie przecięcia, połączenia lub rozwidlenia.

Należy pamiętać, że skrzyżowaniem nie nazywa się przecięcie, połączenie lub rozwidlenia drogi twardej z drogą gruntową lub stanowiącą dojazd do obiektu znajdującego się przy drodze.

2. Rodzaje skrzyżowań:

• skrzyżowanie w postaci przecięcia dwóch dróg (rys. 2),

• skrzyżowania w postaci rozwidlenia dróg w kształcie litery T (rys. 3) i Y (rys.4 ),

• skrzyżowanie o ruchu okrężnym, tzw. rondo (rys. 5).

Wielkość obszaru skrzyżowania uzależniona jest od tego czy drogi, które tworzą skrzyżowanie posiadają tylko jezdnię, czy również chodniki lub pobocza. Na rys. 2 punkty 1-2-3-4 wyznaczają obszar skrzyżowania gdyby drogi posiadały tylko jezdnię, natomiast punkty 1^’-2^’-3^’-4^’ poszerzają ten obszar ze względu na występowanie chodników.